PRACA ORYGINALNA
Cechy osobowości, poczucie własnej wartości i strategie radzenia sobie ze stresem u osób z otyłością i insulinoopornością: badanie pilotażowe
Więcej
Ukryj
1
Instytut Psychologii, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
2
Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Klinicznej, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
3
Katedra Diabetologii i Chorób Wewnętrznych, Instytut Nauk Medycznych, Collegium Medicum, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Data nadesłania: 08-12-2024
Data ostatniej rewizji: 07-04-2025
Data akceptacji: 02-05-2025
Data publikacji online: 07-05-2025
Autor do korespondencji
Anita Beata Gębska-Kuczerowska
Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Klinicznej, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, ul. Kazimierza Wóycickiego 1, 01-938 Warszawa
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie: Insulinooporność (IR), będąca kluczowym czynnikiem rozwoju cukrzycy typu 2 i zespołu metabolicznego, nabiera dodatkowego znaczenia w przypadku współistnienia z otyłością. Dane epidemiologiczne wskazują na wzrost częstości występowania otyłości, co podkreśla potrzebę całościowego zrozumienia czynników psychologicznych, takich jak cechy osobowości, poczucie własnej wartości i strategie radzenia sobie ze stresem. Cel: Celem niniejszego pilotażowego badania było porównanie cech osobowości, samooceny oraz strategii radzenia sobie ze stresem u kobiet z insulinoopornością w porównaniu z grupą kontrolną. W analizie uwzględniono możliwe implikacje praktyczne. Materiał i metody: Przez media społecznościowe zrekrutowano łącznie 148 kobiet w wieku 21-65 lat (średnia wieku 33,57 ± 8,74; BMI ≥ 25). Spośród nich 29 (19,6%) zadeklarowało potwierdzone lekarsko rozpoznanie IR, natomiast 119 takiej diagnozy nie miało. Cechy osobowości oceniono za pomocą kwestionariusza IPIP-BFM-50, samoocenę – Skalą Samooceny Rosenberga (SES), a strategie radzenia sobie – kwestionariuszem COPE (15 podskal). Ze względu na nienormalne rozkłady i nierówną liczebność grup zastosowano test U Manna-Whitneya oraz statystyki opisowe (wartości średnie, M, i odchylenia standardowe, SD). Wyniki: Kobiety z IR cechowała istotnie niższa stabilność emocjonalna (p < 0,05). W zakresie samooceny oraz pozostałych cech Wielkiej Piątki nie odnotowano różnic istotnych statystycznie. Obie grupy stosowały głównie strategie adaptacyjne (np. planowanie, aktywne radzenie sobie), choć w grupie IR zauważono nieznaczną tendencję do strategii bardziej zorientowanych na emocje (bez istotności statystycznej). Jednocześnie w kilku podskalach COPE (tłumienie konkurencyjnych aktywności, powstrzymywanie się od działania, reinterpretacja pozytywna) wystąpiły istotne różnice, co może świadczyć o rzadszym korzystaniu z konstruktywnych form radzenia sobie w grupie IR. Wnioski: Niższa stabilność emocjonalna może sprzyjać trudnościom w radzeniu sobie ze stresem i utrzymaniu korzystnych zmian stylu życia u kobiet z IR, co przemawia za łączeniem interwencji psychologicznych (m.in. psychoedukacja, trening regulacji emocji) ze standardowym postępowaniem w IR i otyłości. Dalsze badania na większych próbach oraz z użyciem obiektywnych wskaźników IR (np. HOMA-IR) mogłyby szerzej wyjaśnić rolę czynników psychologicznych w tej populacji.